СУЛ ҮГСИЙН ТУХАЙ ИЛҮҮ ДЭЛГЭРЭНГҮЙ СЭТГЭЛИЙН ТОЛЬ ДОТРООС  ТҮҮВЭРЛЭСЭН  НЭГХЭН  ТОВЧ


Хуудам орчилонгийн ойж буугаа илүү гялбаа.Чингэтэл ийм өдөр тутмын алдаа оноо, тийм гэгээн шөнийн зүүд зөвхөн бор ходоод гал голомт дахь тулгын галын цог төдий.Төдий чинээ амь амьдарлын захын шивнээ. Нэг хоёр гурваа , гуулин бүрээний дууны урдхан сонсогдох гонгиноо нь цэгцтэй хийгээд  хүүхдийн төлөө байгаа аваас. Юу хэлэх вэ хэмээх цөм. Өгүүлэх юм даа. Гадаад хэл зохистойгоор сурах хэрэгтэйгээс бус гэх.Чингээд санан санан энэ өдөр гэртээ хариад ирсэн нэгэн адил тэмдэглэл хөтөлтөл иймэрхүү маягаар Энхмаа* бүсгүйн судалгаа үргэлжилжээ. Эрхэм та цааш унших болов уу. 

  Гүнээ эрхэм ая дан чинхүү бодолоор   эл хуль орчиныг амилаамой.Ийм тийм бүтээлүүд гоо сайхан , гял цалын дэргэдэх новширч нооройсон бохир биш ч гэсэн огтын нэг их илүү өдий төдий цуваа мэт бүхэн хаягдал юм бол.Товчхондоо огтоос илүү бүхийл зүйлүүд хаягдал төдийхөн .Харин тэднийг хэрхэн хэрэгтэй эд болгох билээ.Хэрэг байна уу. Хэрэг бий бол чухам ямар.Бас л асуулт.Нэг хувь хүмүүн ,нэгэн байгууллага бүр нэг улс, бүр нэг тив дангааар шийдэхэд амаргүй бэрхтэй хэмжээнд хүрсэн хог хаягдал ч бас бий болсон орчин цаг минь. Өнөө үeийн эрхэмсэг хүмүүс бид цөмөөрөө бодохуйяа хог хаягдлын тухай ийм дэндүү их тоомжиргүй эсвэл маш их товч ярих  ахул ярих учир начир нь маш их,бас  ярилцах маруухан шиг тун ядруу хязгаарлагдмал  хэм хэмжээ байнаа  гэвчиг хийх ажил нь асар их бүр асар их байгаад учир жанцан  оршином.

Тийм шүү. Нөгөөтэйгүүр хэв загварын гоё нь чин үнэндээ илүү зүйл.Хэн хүний нялцгар ч бай үгүй ч бай их хэмжээний ямар нэгэн маяг тэр нь алсдаа мөн л нэг хог хаягдал юм бол .Алив нэг болон нэг хэсэг өгүүлбэрийн доторхи элдэв сул үгс болбоос тэдгээр хог хаягдалаас ялгаа юун хэмээх юун. Чингээд өдий төдий хий хоосон чамирхлын хойноос улайран хөөцөлдөгчдийн хайран хайран цаг хугацаа ./хэрэв чингэж хэлж зөвшөөрвөл  шүү дээ/ Харин энэ бол жинхэнэ зүйл рүү тэмүүлсэн жинхэнэ бодит гоо сайхны тань эд эс болбоос хэрхэх вэ.

 Тэгтэл  бас энэ тэр бэрхшээлүүд шиг өгүүлбэрийн дундах хог хаягдал болсон илүү зүйл шиг сул үгс байсаар л. Жишээ нь хий хоосон гоо сайхан биш хий гангараа, хоосон гоёо. Сүр сар хийсэн хөл хөдөлгөөн .Түг таг хийсэн товч гол үгснгээ санаа нуугдсаар.  Хэн нэг нь хэрэв зэ анзаарах юм бол . Чулуун шал дээрх халтар мөр төдийхөн .Зүйлүүд. Эд цөм сул үгс. Байлгах цаг ойртсоор.Энгийн нэг цэцэг цэвэр агаарт нэмэртэйн учир ургуулах гэх хойч үe минь илүү олон бай цөөн бай хамааагүй илүү, илүү их эрч хүч дүүрэн байх байх буюу.

Ийм тийм бэрхшээлүүд төв "гоё" намбалагийн доорхи энэ тэр гял цал зүйлүүд  e рдөө дэмий бодол . Юм бол. Хог хаягдал буй за.Нэг үгээр тоймтойхон хэдэн өгүүлбэрийн доторхи олон сул үгс лүгээ огтоос илүү зүйлүүд байнаа гэж.

Монгол хүн.Хүмүүн.Элдэв долоон зуу зуун сул үгс тэдгээрээс асар их зайтай ямар нэгэн ухаан. Ухаарал. Тэр ухаарал төдийхөн байсангүй . Хүмүүн. "Хүн" хэмээх гэрэлт номын суврага түүний өмнө омогших тэргүүн эрхэмсэг улсын дунд санаанд ч үгүй өчүүхэн би вээр оччихоод гэчих мэт саваагүйрхэн энх орчин руу тэмүүлэн анхлан эхэлсэн хоёр цаглаш үгүй бялхам тэрхэн өчүүхэн зулгуй нь үгүй  зээгүүд зураасан зургууд. Юу өгүүлсэн юм бол.Энэхүү дээр өгүүлсэн үгсүүдийн утга санаа мөн хийгээд энэхүү гайхалтай ертөнцөд чадан ядан өргөсөн сөн  байсаан . Бод доо.
Дуу хоолой . Сонсохуй намбанд нь .Нүсэр . Дэндүү нүсэр .Ний хоосон хирнээ. Нүсэр нүсэр гял цал илүү илүү зөөвөр үзэгдлүүд хөврөх  хүүшлэг  он цагаас хичээнгүйлэн хүлцэл эрэгчид хэн хэн байдаг гээ.Хий хоосон бус элдэв  зуу зуун хог хаягдлын дундаас , түүний ойр орчимоос нь , бүр зарим үeд яг дундаас өгүүлсэн уг өгүүлэл бий бол .Юу байсан юм бэ дээ.

Цуутай амьдарч , дуутай өтөлсөн жаргал зовлон гэгээлэг үзэл бодолд хайртай учир гуутай бурхан мэт суврага бүтээн туйлын нандин түүнийхээ төлөө өргөн олондоо хандан зам юу засах нь. Юуны төлөө юм билээ. Хариулт. Мөнхийн хариулт. Мөнхийн асуултанд хүмүүн төрлөхтөн тухайн үe үeийн хичээнгүй мэргэд боломж бололцоогоороо ухаарлаараа чадах чадахаараа хариулсаар.


"Цаг хугацаа түүнд цаг үе юугээ битгий гологдуул" . Энэхүү сэтгэлгийн өгүүлэмжийн цэг таслал үгүй чухаам энэ санааг яг чингэж илэрхийлэхийн төлө зовсон тарчилсан эрх зоригт туйлын эрхэмсэг хүмүүстэй адил миний биe өөриөнхөө ухаанаараа басхүү өөрийгөө нэгэн бодлын зовоож яваа нээх их амьтан ажээ.

Хариугүй хариугүй бүх л зүйл хугарч нугарах болов уу. Та л мэднэ.Би бас мэдэхгүй. Биш. Харин ч бид ер нь бүгдээр мэдэх . Цаг үeтэйгээ зориуд зорин хутгалднам. Цаг хугацаагаа  харин алдсаар байгаа болов уу . Тиймээ. Харин хэлний өв соёлын хувьд монгол хэлний эрдэмтэн мэргэд тухай тухайн мэргэжлийн нэр томьёоны толь бичиг эх хэл дээрээ зохиох  тухай яригдаж байна даа.Дунд мургуульд жишээ нь эх хэлийг гадаад хэлний аялгуу үгтэй эн тэнцүү хэмжээнд өндөр хэмжээнд гүн гүнзгий тайлбарлаж аялгуу хэрхэн бие  хувь хүний болоод бага насны  хүүхдийн тархи толгойнд хэрхэн хадмаллаж хурдан тогтоогдохыг аль болох  дээд  хэмжээгээр  заах  шаардлага нэгэнт  бий болжээ. 


Жишээ нь япон хэлний ангид сурч байсан тэр үед минь настай монгол багш минь япон хүний сэтгэхүйг бидэнд таниулан япон хүний онцлог нийтлэг зан харьцаа түүний дотор юунг хэрхэн хүлээн авч ямар хэмжээгээр юмс үзэгдэлд ханддаг тэдний сэтгэл хөдлөлийн тухай бага багаар бидний хэдэн оюутнуудад ярьж өгөх ба монгол хүн маш удаан хүнд хүнтэй төстэй ерөнхий онцлогийг хөнгөн шингэн япон хүний ерөнхий шинж чанарыг харьцуулан таниулж тэр бүү хэл биднийг бүтэн зургаан сарын турш хичжжл заах цагынхаа хориод минутыг зөвхөн ээлжлэн нэрийг минь дуудан босгож суулгах цагтаа зориулж байсан билээ. Энэ нь хөнгөн шингэн уриалгахан япон хүнд үйлчлэх орчуулах ажил хийх монгол хүний сэтгэхүйг тэдний харьцаанд сэтгэхүйд нь ойртуулан сургаж байгаа нь тэр байлаа.  Хэдийгээр олон жилийн сургах  заах өндөр хэмжэээний арга баилыг эзэмшсэн багш хүний зөв байсан. Яах аргагүй.Гэвч үүний зэрэгцээ залуу өсвөр насны жаахан сонсогч шавь нарт нь эх сайхан аялгуу нутгынхаа дуудлагыг тэр хэмжээнь заалгах орон зай үгүйлэгдэж байсан тухайн үе одоо ч хэвээр байх шиг санагдана. Учир нь бид өөрийн эрхгүй монгол хүн байж япон хүн шиг нэрээ дуудахад -Хаая.хэмээн өндөлзөж ян тан яг л л багшийнхаа зааснаар одоо ч хүртэл аль хэдийнэ сургууль соёлоосоо хөндий тэр бүү хэл  мэрггэжлээрээ ажиллаагүй буй хирнээ хэвшил болсон байдаг энэ гадаад хэлний болж "хаая" гэсэн  аялгууг төрлөх монгол хэлний 
аялгуутэй эн тэнцүү зааж сургаж болно шүү дээ гэж бодогддог болсон нь үнэн шүү. Та бүхэн миний санал бодлыг лавтайяа  хүлээн зөвшөөрнө буй за.  "Хөөе"

Цуутайхан монгол хэлнийхээ дуутайхан аялгуу үгээр энэхэн бодол юуг дэмжих санаа юугээр өндөрлөх  өчүүхэн бодолтон  миний хийморилог  эрхэм энэ илгээлтийг хүлээн авна уу.